Het Zwitserse zakmes onder de akkervogels

Ruim voor de boer aan dorsen gaat denken, zijn de jongen groot. Ook wat betreft voedsel lijken ze weinig veeleisend. Waar andere vogels maar één of twee verschillende technieken hebben om hun eten (meestal insecten, wormen, kevertjes) te vangen, heeft de kwikstaart er voor doorgeleerd. “Stilzitten tot er iets verschijnt, snel rondrennend iets vangen, fladderend bovenin het gewas, ze kunnen het allemaal. Het is eigenlijk het Zwitserse zakmes onder de akkervogels”, zegt Raymond Klaassen van het Kenniscentrum Akkervogels en ik heb meteen diepe bewondering voor de ‘gele kwik’ zoals hij ze liefkozend noemt. Klaassen is met collega-onderzoekers de kennis over het vogeltje aan het verdiepen. Een groot aantal nesten wordt intensief gevolgd van het eerste ei tot uitvliegen van de jongen. Waar halen de ouders het eten, hoe ver gaan ze daarvoor en hoe vaak en wat zijn de verschillen?

Maar vorige week voltrok zich in die graanvelden in Oost Groningen een drama. Op 10 juni trokken er zeer zware buien over het land, maar bovenal bleef het de gehele dag stug doorregenen. De volgende dag bleken alle jongen van de kwikstaarten dood. Kennelijk gaan de oudervogels ondanks die regen toch van het nest af om voedsel te zoeken, de jongen koelen af en stoppen met roepen om voedsel en dan is het snel afgelopen. Tweederde van de nesten mislukte, eenderde waren nesten met nog eieren en daar bleven de vogels op zitten, dat komt nog goed. Het rare grillige natte en veel te koude weer van dit voorjaar is taai voor boeren, maar blijkbaar ook vrij dodelijk voor het grut van de kwikstaart en dat zal niet de enige soort zijn die er een opdonder van krijgt.

Klaassen verwacht dat de gele kwikken nog een tweede leg proberen. De nakomers die daarvan komen hebben dan minder tijd om goed op gewicht te komen voor eind juli. Dan begint de trek naar de Sahelregio in Afrika. Hoe die trek gaat, waar de Nederlandse kwikken dan zitten, waar ze rusten en hoe ze zich voeden, veel is nog onbekend. Nog veel te ontdekken over de flexibele ‘gele kwikken’.

We spreken elkaar,

Eens per maand vertellen wij, de Weidevogelman en akkervogelvrouw, over de vogelbeheer. In het broedseizoen wordt dat twee keer per maand. Meld je nu gelijk aan als je op de hoogte wil blijven. Fijn als je deze column doorstuurt naar iedereen met een warm hart voor weidevogels. Samen krijgen we veel snavels dezelfde kant op!