Het eerste wat mij te binnen schiet is dat er nog nooit zo weinig geweid is als dit voorjaar, omdat het weer dat onmogelijk maakte. Zowel het koeien weiden in de buurt van weidevogelpercelen als het voorweiden, als het extensief weiden met jongvee viel op veel plekken in West-Nederland in het water. In het Noorden lukte dat allemaal net iets beter, omdat daar wat minder water viel in april en mei.

Met minder voorweiden en vrij uitbundige grasgroei in mei kwam er van de plannen voor een gevarieerd mozaïek weinig terecht. Hoe reageerden de vogels daarop? Gingen de vogels met kuikens dan naar andere plekken? Meestal zijn beweide percelen een alternatief als de rustpercelen te lang zijn geworden.

In april was het niet alleen nat, maar ook veel te koud. Van de eerste ronde kuikens van kieviten hadden veel jongen het zwaar door de nattigheid en kou Ook de latere kuikens van grutto en tureluur moesten opgroeien in weken met heel veel nattigheid. Dat samen met de lage temperaturen betekende ook dat er minder insecten beschikbaar waren.

Moeizaam fourageren en ook nog vaker afkoelen en weer op moeten warmen. In Friesland was in een aantal polders sprake van hevige predatie, ondermeer door kiekendieven. Zo hoor ik overal het geluid dat het een matig jaar is geweest voor de aantallen vliegvlugge kuikens, maar harde cijfers en bewijzen heb ik er nog niet van.

Voor de oudervogels waren de omstandigheden juist de hele tijd prima, met voortdurend vochtige weilanden waar het aan kevers en bereikbare wormen niet ontbrak. Ik denk dat we daarom zelfs nu nog alarmerende vogels zien met late kuikens. De kievitouders konden desnoods een derde of vierde leg produceren, het ontbrak ze niet aan conditie. Bij grutto’s is een derde leg mogelijk, maar ligt de grens normaal bij half mei.

Heel apart dat het half juli nog overal zo nat is. In andere jaren wijs ik erop dat de jonge vliegvlugge kuikens nog natte plekken nodig hebben. Terwijl de oudervogels al op de wieken zijn naar Afrika, moeten de jonge grutto’s nog uitgroeien en reserves opbouwen om die reis ook te maken. De natuur zorgt dit jaar zelf wel voor die natte plekken met insecten en wormen, de pubervogels kunnen nog overal terecht en kunnen volop voedsel vinden.

We spreken elkaar,

Uitblazen en terugkijken

Onderwerp

Column weidevogelman

Interessant voor

natuurinclusieve boeren